Adını yetiştirdiği duttan alan ilçede pekmez mesaisi başladı

ADIYAMAN (AA) - ORHAN PEHLÜL - Türkiye'de halen birçok bölgede tarımsal üretimde kullanılmayan dut ağaçları, Adıyaman'ın bu üründen ismini alan Tut ilçesinde halkın en önemli gelir kaynakları arasında yer alıyor.

Şehir merkezine 60 kilometre uzaklıkta Hacı Muhammed Dağı'nın eteklerinde kurulu Tut ilçesinde, halkın en önemli gelir kaynağı olan duttaki hasat hummalı şekilde sürüyor.

Kentteki yaklaşık 5 bin tonluk dut üretiminin yaklaşık yüzde 90'ı ilçede 1925 dekar alandaki dut ağaçlarından karşılanıyor.

Hasat edilen dutlar, meyve olarak da satılırken bastık, pestil, lokum ve yüksek geliri nedeniyle pekmez olarak da değerlendiriliyor.

Gübre ve ilaçlama yapılmadan organik üretilen dutlardan para kazanmaya başlayan vatandaşlar, bir yandan mevcut ağaçlara özenle bakarken diğer yandan da yeni dut bahçeleri oluşturuyor.

- Dutlar bin bir zahmetle pekmeze dönüşüyor

Olgunlaşan dutlar, toplanarak zahmetli bir yolculuğun ardından pekmeze dönüştürülüyor.

Kadınların altına pamuktan yapılan tülleri gerdiği ağaca tırmanan bir kişi dallara vurarak dutların örtünün üzerine dökülmesini sağlıyor. Daha sonra tepsilere alınan dutlar, pamuklu tülden yapılan torbalarda ezilerek suları çıkarılıyor.

Kazanlara konulan dut suyu, odun ateşinde yavaş yavaş kaynatılarak pekmez halini alıyor. Tekrar süzülüp tepsilere aktarılan pekmez, gerekli kıvama gelmesi için 3 gün güneş altında bekletilerek özel bidonlara alınıyor. Işık almayan odalarda ağızlarına tül gerilen bidonlarda 2 ay bekletilen pekmez tüketime hazır hale geliyor.

Beyaz duttan üretilen pekmezin kilogramı 40-60, urmu dut pekmezi ise 300 liradan satışa sunuluyor.

- İlçenin urmu dut üretiminde iddialı olması hedefleniyor

Tarım ve Orman İl Müdürü Nurettin Kıyas, AA muhabirine, ilçedeki dut yetiştiriciliğinin son yıllarda arttığını anlattı.

Tut ilçesindeki dut yetiştiriciliğinin modern, profesyonelce ve ticari olarak yapıldığına işaret eden Kıyas, "Özellikle ilçemizde beyaz dut dışında urmu dut olarak da yetiştiricilik artmakta. Özellikle pandemi de urmu duta vatandaşlar yönelim gösterdiler. Şu an dut hasadı sürüyor, üreticilerimiz bunların pekmezlerini yapmaktalar." diye konuştu.

İlçedeki üreticileri desteklediklerini aktaran Kıyas, şöyle devam etti:

"Son 2-3 yıldır Tut ilçemizin özellikle urmu dutunun daha kaliteli ve daha katma değere sahip olması için proje yapmaya başladık. Çiftçilerimize dutlarını daha temiz ve hijyenik toplaması için file dağıtımı yaptık. Daha hijyenik pekmez üretimi yapılmaktadır. Bu yıl çiftçilerimize 5 bin urmu dut fidanı dağıtacağız. Böylece ilçemizi bir urmu dut merkezi haline getireceğiz."

- Üreticiler de memnun

Çiftçilerden Mehmet Mustafa Büyüktaş, üretimin zorlu olduğunu ancak getirisinin verilen emeğe değdiğini, duttan çeşitli yiyecekler yaptıklarını, bu ürünün hiçbir şeyinin israf edilmediğini söyledi.

Medine Büyüktaş da duttan pekmez, bastık ve lokum gibi ürünler yaptıklarını dile getirerek, "Bazen dökülen dutları ise güneşe sererek kuru dut olarak satıyoruz. Bizler dutla geçimimizi sağlıyoruz." dedi.

Alman turist Annetta Hanisch ise duttan üretilen ürünleri merak ederek ilçeye geldiğini belirterek, şunları kaydetti:

"Dut ürünlerini merak ettik ve nasıl toplandığını, neler yapıldığını öğrenmek için geldik. Şimdiye kadar gezdiğim her yer de dutlar dökülüyor, kimse yüzüne bile bakmıyor ama burada gördüğüm kadarıyla her dut ağacının altında fileler, kumaşlar serili ve hiçbir tanesi heba olmuyor ve hepsi değerlendiriyor."

AA