Beyzbol’un Anavatanı Şırnak

ABD’de en popüler spor dalları arasında yer alan beyzbolun, aslında Şırnaklıların ata sporu olduğu ortaya çıktı. Şırnak’ta yüzyıllardır yapılan ve genç-yaşlı herkesin çok iyi bildiği “Guhşeği” sporu, her yönüyle beyzbola benziyor. İlde, at kılından yapılan özel bir topla, 6’şar kişilik 2 takım arasında oynanan guhşeğinin beyzboldan tek farkı, oyun alanında herhangi bir sınırlama bulunmaması.

Şırnaklılar, televizyonda izledikleri beyzbol hakkında araştırma yaptıktan sonra bu sporun aslında ata sporları guhşeğiden farklı olmadığını gördüler. Bunun için, daha önce Şırnaklılar, 4 takım kurdu. Beyzbol liginde yer almak için girişimlerde bulundular yeterli destek sağlanmadığı için takımlar belli bir süre sonra dağılmak zorunda kaldı.

Beyzbolu ABD’ye Şırnak’tan göç eden Ermeniler tanıtıp, sevdirdi. Şırnaklıların guhşeğiden “Şırnak beyzbolu” diye sözediyor.

Şırnak’ın spor tarihi guhşeği, yani beyzbol üzerine kuruludur. Bugün beyzbol en çok ABD’de oynanıyor. Tüm dünyada çok popüler. Ancak aslında bu oyunun gerçek sahibi bölgemiz insanlarıdır. ABD’liler beyzbolu Şırnak’tan göç eden Ermenilerden öğrendiler. Tıpkı Hintli kölelerin oynadığı badmintonun İngiliz Sarayı’ndan dünyaya yayılması gibi.”

GUHŞEĞİ

Guhşegi oyunu yüzyıllardan beri yörede oynanır. Oyun anlayışında çeviklik, atiklik, heyecan gibi olguların baskın oluşu bu oyunun tam bir spor dalı olduğunu kanıtlar. Nitekim ABD de oynanan beysbol ile büyük benzerlikler taşıması yönüyle de düşünüldüğünde yörede oynanan bu oyunun spor dalına çok yakın olduğunu kanıtalar. Şırnak'ta geleneksel spor etkinliklerine yönelik herhangi bir destekleyici, teşvil edici girişimlerin olmayışı, Guhşegi gibi kültürel olguların hızla unutulmasını beraberinde getirmektedir. Bu oyunun tanıtılmasına ve yaygınlaştırılmasına yönelik atılacak adımlar önümüzdeki yıllarda Guhşegi'nin popüler bir spor dalı olmasını sağlayabilecektir.

Guhşegi oyunu ile Amerikan beysbolu arasındaki olağanüstü benzerliği kökeninde ne olabileceğine yönelik çeşitli görüşler bulunur. Bu görüşlerden en akla yatkını, bu oyunun 19. yüzyılda yöreden göç eden Ermenilerce ABD de tanıtılmış ve sevdirilmiş olabileceği yönündeki iddialardır. Beysbol'un kelime çözümünde; bez (koşu) ve bol (top) sözcüklerinin birleşiminden oluşması aynı zamanda yöreyle bağlantısını vurgular. Türkiye'de de 2002 yılında oldukça gündem yaratan bu konu ile birlikte Federasyon kurulan beysbolun benzeri Guhşegi'nin oyun kuralları Şırnak Gençlik Spor Müdürlüğü tarafından belli standartlara kavuşturulmuştur. Oyun alanının uzunluğu 105 metre genişliği 40 metredir. Topun ağırlığı 70-100 gramdır. Takım 7 asil ve 7 yedek olmak üzere toplam 14 sporcudan oluşur.