Akraba evliliği, Türkiye’nin en çok tartışılan sosyal sorunlarından biridir. Akraba evliliği, genetik hastalıklar, çocuk ölümleri, eğitim düzeyi ve sosyo-ekonomik durum gibi pek çok faktörle ilişkilidir. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, 2023 yılında akraba evliliği yapmış bireylerin oranı yüzde 4,8’dir. Bu oran, son yıllarda azalma eğilimi göstermektedir.
Akraba evliliği oranı, Türkiye’nin farklı bölgelerinde de farklılık göstermektedir. 2023 yılında akraba evliliği oranının en yüksek olduğu il, yüzde 18,4 ile Şanlıurfa’dır. Bu ili, yüzde 13,9 ile Muş ve yüzde 13,7 ile Mardin takip etmektedir. Akraba evliliği oranının en düşük olduğu iller ise, yüzde 0,7 ile Burdur, Edirne ve Bolu, yüzde 0,8 ile Balıkesir, Düzce ve Karabük’tür.
Akraba evliliği oranının azalmasında, modernleşme, eğitim, kentleşme, kültürel değişim, medya etkisi gibi faktörlerin rol oynadığı belirtilmektedir. Akraba evliliği yapmış bireylerin eğitim düzeyi ile akraba evliliği oranı arasında ters bir ilişki olduğu görülmektedir. TÜİK verilerine göre, 2023 yılında akraba evliliği yapmış bireylerin yüzde 23,9’u okuryazar değil, yüzde 28,7’si ilkokul mezunu, yüzde 25,9’u ortaokul mezunu, yüzde 14,6’sı lise mezunu, yüzde 6,9’u ise yükseköğretim mezunudur.
ŞIRNAK 7’İNCİ SIRADA
Şırnak’ta akraba evliliği oranı, 2023 yılında yüzde 11,15 olarak gerçekleşmiştir. Bu oran, Türkiye ortalamasının (yüzde 3,86) çok üzerinde ve ülkenin en yüksek yedinci ili olmuştur. Akraba evliliği, genetik hastalıklar, çocuk ölümleri, eğitim düzeyi gibi pek çok soruna yol açabilir. Şırnak’ta akraba evliliği ile mücadele etmek için, yerel yönetimler, sivil toplum kuruluşları ve medya kuruluşları iş birliği yapmalıdır. Akraba evliliği ile ilgili farkındalık yaratmak, eğitim seviyesini yükseltmek ve alternatif evlilik modellerini teşvik etmek, bu sorunu çözmede etkili olabilir.
Akraba evliliği, Türkiye’nin önemli sosyal sorunlarından biri olarak gündemde kalmaya devam etmektedir. Akraba evliliğinin olumsuz sonuçlarını önlemek için, bilinçlendirme, eğitim, danışmanlık, yasal düzenleme gibi çeşitli önlemler alınması gerekmektedir. Akraba evliliği konusunda daha fazla bilgi edinmek için TÜİK’in web sitesini ziyaret edebilirsiniz.