Kira ilişkilerinde en çok kafa karıştıran konulardan biri, konutta ortaya çıkan masrafların hangi tarafça karşılanacağı. Birçok kiracı, aslında kendi yükümlülüğünde olmayan büyük onarımları üstlenerek ödeme yapıyor. Oysa Türk Borçlar Kanunu (TBK), bu tür giderlerin önemli bir bölümünü ev sahibinin sorumluluğuna yerleştiriyor. Uzmanlara göre hem kiracıların hem de ev sahiplerinin bu ayrımı doğru yapması büyük önem taşıyor.
KANUNLAR BU SORUMLULUKLARI EV SAHİBİNE YÜKLÜYOR
Sondakika.com'da yer alan habere göre, Türk Borçlar Kanunu'na göre ev sahibinin temel görevi, kiralanan yeri sözleşme boyunca "kullanıma elverişli" durumda tutmak. Bu kapsamda yapısal özellik taşıyan, maliyeti yüksek ve konutun işlevselliğini doğrudan etkileyen onarımlar ev sahibinin yükümlülüğünde bulunuyor. Tesisatın yenilenmesi, kombi veya ısıtma sistemlerinin değiştirilmesi, çatı ve dış cephe tamiratları, asansörün kapsamlı bakımları gibi masraflar bu kapsama giriyor.
KİRACI ZORUNLU GİDERİ ÖDERSE NE OLUR?
Uygulamada kimi ev sahiplerinin tadilatları geciktirdiği ya da masrafları üstlenmekten kaçındığı durumlarla karşılaşılabiliyor. Yaşam güvenliğini veya konutun kullanılabilirliğini etkileyen bir sorun ortaya çıktığında kiracı zorunlu harcamayı kendi bütçesiyle yapmak zorunda kalırsa, ödediği tutarı ev sahibinden geri alma hakkına sahip oluyor. Kanun bu tür ödemeleri "zorunlu masraf" olarak tanımlıyor ve iade edilmesini zorunlu kılıyor.
YARGITAY'IN KARARLARI YOL GÖSTERİCİ
Yargıtay kararlarında ise kiralanandaki ayıp giderilmeden ev sahibinin sorumluluktan kaçamayacağı, kiracının zorunlu tamir için yaptığı ödemenin ev sahibi tarafından karşılanması gerektiği ve yapılan harcamanın kira bedelinden düşülebileceği. Çatı akması, elektrik sisteminin tamamen yenilenmesi, kombinin işlevini yitirmesi gibi örnekler, bu maddi yükümlülüğün ev sahibine ait olduğunu açık şekilde gösteriyor.
KİRACILAR HAKLARINI BİLMELİ
Uzmanlar, kiracıların cebinden çıkan her zorunlu harcamanın belgelendirilmesi gerektiğini, gerekirse noter üzerinden ihtar çekilmesinin süreci kolaylaştıracağını belirtiyor. Sonuç olarak, ev sahibinin kendisine ait bir masrafı kiracıya yükleme hakkı bulunmuyor. Kiracı zorunlu bir gideri kendi bütçesinden karşılamışsa, ev sahibinin bunu iade etmesi hem kanuni bir zorunluluk hem de kira ilişkisinin doğal gereği olarak görülüyor.