Rawest Araştırma, Mayıs 2024 tarihli "Kürt Meselesi, Kürt Siyaseti ve Demirtaş" başlıklı araştırmasını yayımladı.
Kürt nüfusu temsili bin 406 kişiye yönelik yüz yüze yapılan ankette katılımcılara, "Türkiye'de bir Kürt sorunu var mı" diye soruldu. Katılımcıların yarısından fazlası Türkiye'de bir Kürt sorunu olduğunu düşünüyor ve üçte ikisi önemli bir sorun olarak tanımlıyor. Kürt sorunu ile Kürtlerin sorunu ayrımını yapan yüzde 17. Sorun yok diyenler yüzde 15’te kalıyor.
Katılımcıların yarısı Kürt sorununun kaynağında devletin uygulamaları olduğunu düşünüyor.
Ankete göre Kürtler arasında öne çıkan talepler, eşitlik, adalet, özgürlük, anadil, kalkınma olarak yer alıyor.Anket sonuçlarından öne çıkan bölümler şöyle:
“Kürtler siyasete eskisi kadar ilgili değil. Genel olarak siyasete yönelik bir umutsuzluk hakim.”
Katılımcılara "Sizce Türkiye’nin yeni bir partiye ihtiyacı var mı?" sorusu yöneltildi. Verilen cevaplara göre oranlar şöyle: Yüzde 58 "Hayır yok" yanıtını verirken, yüzde 24 "evet var", yüzde 18 ise "Bilmiyorum/fikrim yok" yanıtını verdi.
Ankete katılanlar ideallerindeki partiyi şöyle tanımlıyor: Yüzde 35 ile sosyal demokrat, yüzde 34 ile Kürtlere yakın. İslamcı diyenlerin oranı ise yüzde 26.
Kürtlerin HDP/DEM dışındaki partilere bakışı olumlu değil. 10’un yakın, 1’in uzak olduğu skalada diğer tüm partiler 5’in, hatta 4’ün altında kalıyor. AK Parti’nin CHP’den de uzak bir parti haline dönüşmüş olması dikkat çekici. Kürtler kendini TİP’e de oldukça uzak buluyor.
Kürtler yerel seçim sonuçları karşısında ihtiyatlı. Memnunlar ama Batı'daki muhalif coşkuya da sahip değiller. Türkiye için sonuçların iyi olduğunu düşünüyorlar.
"Kürtlerin gözünde hangi lider ne kadar itibarlı?" sorusuna katılımcıların yanıtı şöyle:
Selahattin Demirtaş 7.1, Ekrem İmamoğlu 5.5, Leyla Zana 5.1, Pervin Buldan 4.8, Mansur Yavaş 4.2, Özgür Özel 4.1, Kemal Kılıçdaroğlu 3.8, Recep Tayyip Erdoğan 3.4, Hakan Fidan 2.7, Devlet Bahçeli, 2.0 ve Ümit Özdağ 1.9 (1 ile 10 puan arasında).
Kürtlerin gözünde hangi lider ne kadar itibarlı?: Demirtaş'ın Kürtlerdeki itibarı oldukça yüksek. Türkiye genelinde yapılan çalışmalarda 6 üzeri çıkan bir lider bulunmuyor.
Ankete göre, Demirtaş Kürt sorunun çözümünü temsil eden lider olarak simgeleşmiş.
Anket sonucu: Kürtler Demirtaş’ın suçlu olmadığını ve adil yargılanmadığını düşünüyor. AK Parti’ye oy veren Kürtlerde de Demirtaş’ın suçlu olduğu kanaati zayıf; daha ziyade hatalı buluyorlar. Demirtaş’ın çözüm sürecinde artan popülaritesini Kürt sorunun çözüm alanını genişletmek için kullanmadığı eleştirisi not ediliyor.
Türkiyelileşme talebi yükseliyor: Direnç azalmış, beklentiye dönüşmüş Kürtlerin kahir ekseriyeti Kürt siyasetinin Türkiyelileşme yönünü destekliyor görünüyor. Bunun altında yatan ana sebep Kürt siyasetinin yönlendiriciliğinden ziyade Kürt toplumunda yaşanan değişim. Farklı seçmen kümeleri farklı motiflerle Türkiyelileşme beklentisi içinde. HDP’lilerin Türkiyelileşme denilince arzu ettiği/aklına ilk gelen Kürt siyasetinin farklı mahallelere açılma ve alanını genişleterek Kürt siyasetinin gücünü tahkim etmek iken AK Partililer Türkiyelileşme beklentisinde sivilleşme öne çıkıyor. CHP’ye oy veren Kürtlerde bu daha çok muhalefetle yakınlaşma anlamını taşıyor.