Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan 2023 doğum istatistiklerine göre, Türkiye genelinde doğum yapan annelerin ortalama yaşı 29,2 olarak belirlendi. 2023 yılında canlı doğan bebek sayısı ise 958 bin 408 oldu ve bu bebeklerin %51,3'ü erkek, %48,7'si kız olarak kaydedildi.
Türkiye’nin Toplam Doğurganlık Hızı: 1,51 Çocuk
Türkiye'de toplam doğurganlık hızı, bir kadının doğurganlık döneminde doğurabileceği ortalama çocuk sayısını ifade eder. 2001 yılında 2,38 olan bu oran, 2023 yılında 1,51’e düştü. Bu durum, Türkiye’nin nüfus yenilenme düzeyi olan 2,10’un oldukça altında kaldığını gösteriyor.
En Yüksek Doğurganlık Hızına Sahip İller
2023 yılı verilerine göre, toplam doğurganlık hızının en yüksek olduğu il 3,27 çocuk ile Şanlıurfa oldu. Şanlıurfa’yı 2,72 çocuk ile Şırnak, 2,40 çocuk ile Mardin takip etti.
İllere Göre Toplam Doğurganlık Hızı
- Şanlıurfa: 3,27 çocuk
- Şırnak: 2,72 çocuk
- Mardin: 2,40 çocuk
En Düşük Doğurganlık Hızına Sahip İller
Bartın, 1,13 çocuk ile toplam doğurganlık hızının en düşük olduğu il olarak belirlendi. Zonguldak ve Karabük 1,14 çocuk ile Bartın'ı izlerken, Kütahya 1,16 çocuk ile üçüncü sırada yer aldı.
En Düşük Doğurganlık Hızına Sahip İller
- Bartın: 1,13 çocuk
- Zonguldak: 1,14 çocuk
- Karabük: 1,14 çocuk
Avrupa Birliği ile Karşılaştırma
Avrupa Birliği üye ülkeleri ortalaması 2022 yılında 1,46 çocuk olarak açıklandı. Fransa, 1,79 çocuk ile en yüksek doğurganlık hızına sahip ülke olurken, Malta 1,08 çocuk ile en düşük doğurganlık hızına sahip ülke oldu. Türkiye, 2022 yılında 1,63 çocuk ile Avrupa Birliği üyesi ülkeler arasında 5. sırada yer aldı.
Kaba Doğum Hızı Verileri
Kaba doğum hızı, bin nüfus başına düşen canlı doğum sayısını ifade eder. Türkiye’de bu oran, 2001 yılında binde 20,3 iken, 2023 yılında binde 11,2’ye düştü. Şanlıurfa, binde 24,8 ile en yüksek kaba doğum hızına sahip il olurken, Şırnak binde 22,0, Mardin ise binde 19,3 ile takip etti. Zonguldak, binde 6,9 ile en düşük kaba doğum hızına sahip il oldu.
Kaba Doğum Hızına Göre İller
- Şanlıurfa: binde 24,8
- Şırnak: binde 22,0
- Mardin: binde 19,3
Yaşa Göre Doğurganlık Hızı
2023 yılı verilerine göre, en yüksek yaşa özel doğurganlık hızı 25-29 yaş grubunda binde 101 olarak gerçekleşti. 2001 yılında ise bu oran, 20-24 yaş grubunda binde 144 idi. Bu değişim, kadınların doğurganlık yaşının ilerlediğini gösteriyor.
Adölesan Doğurganlık Hızı
Adölesan doğurganlık hızı, 15-19 yaş grubundaki her bin kadın başına düşen ortalama canlı doğan çocuk sayısını ifade eder. 2001 yılında binde 49 olan bu oran, 2023 yılında binde 11’e düştü. Avrupa Birliği üye ülkeleri ortalaması ise binde 7 olarak açıklandı.
Doğum Yapan Annelerin Ortalama Yaşı
2001 yılında doğum yapan annelerin ortalama yaşı 26,7 iken, 2023 yılında bu yaş 29,2 oldu. İlk doğumunu gerçekleştiren annelerin ortalama yaşı ise 27,0 olarak belirlendi.
İlk Doğumdaki Ortalama Anne Yaşına Göre İller
- En Yüksek: Artvin ve Tunceli (29,0 yaş)
- En Düşük: Muş ve Ağrı (24,2 yaş)
Çoğul Doğumlar ve İlk Doğum Oranları
2023 yılında doğumların %3,3’ü çoğul doğum olarak gerçekleşirken, doğumların %40,6’sı annenin ilk doğumu olarak kaydedildi.
Bu veriler, Türkiye'nin doğum oranları ve annelerin yaşı gibi konularda önemli bilgiler sunmaktadır. Şırnak’ın doğurganlık hızında ikinci sırada yer alması ise dikkat çekicidir. Bu veriler, Türkiye’nin demografik yapısı ve gelecekteki nüfus projeksiyonları için önemli ipuçları vermektedir.