Şırnak’ın yanı sıra Muş (14,6 yıl), Ağrı (14,7 yıl) ve Mardin (15,2 yıl) gibi illerin de listenin sonunda yer alması, eğitimdeki düşük ortalamanın sadece bir şehirle sınırlı olmadığını, bölgesel bir sorun olarak karşımıza çıktığını ortaya koydu. Uzmanlar, bu tabloyu sosyo-ekonomik şartların eğitime erişim üzerindeki doğrudan etkisiyle açıklıyor.
Zirvede Karabük ve İstanbul Var
Listenin üst sıralarında ise 19 yıllık ortalama eğitim süresiyle Karabük ve İstanbul yer aldı. Bu illeri, 18,9 yıl ile Bayburt, 18,6 yıl ile Ankara ve 18,5 yıl ile Rize, Erzincan ve Tunceli izledi. Veriler, eğitimde fırsat eşitliğinin önündeki en büyük engelin hâlâ coğrafi köken olduğunu ortaya koyuyor.
Kadınlar Daha Uzun Okuyor, Ancak Eşitsizlik Sürüyor
TÜİK’in cinsiyet bazlı verilerine göre Türkiye genelinde kadınların eğitim süresi 17,6 yıl iken erkeklerin ortalaması 16,7 yıl oldu. Kadınların eğitimde daha uzun süre yer alması, cinsiyet eşitliği endeksini 1,05’e taşıdı. Ancak uzmanlar, Şırnak ve benzeri illerde kız çocuklarının eğitime katılımını artıracak politikaların hayata geçirilmesi gerektiğini vurguluyor.
Muhtemel Eğitim Süresi Ne Anlama Geliyor?
Birleşmiş Milletler’in de kullandığı “Muhtemel Eğitim Süresi” göstergesi, bir bireyin ilkokula başlama çağından itibaren örgün eğitim sürecinde ne kadar süre geçirmesinin öngörüldüğünü ortaya koyuyor. Bu veri, ülkelerin eğitim politikalarının planlanmasında ve bölgesel farklılıkların belirlenmesinde kilit rol oynuyor.
Acil Politika Değişikliği Çağrısı
Şırnak ve çevre illerin listenin sonunda yer alması, bölgesel eğitim politikalarında köklü bir değişikliğin kaçınılmaz olduğunu gösteriyor. Eğitimde fırsat eşitliği sağlanmadan, Türkiye genelinde ortalama verilerin yükselmesinin zor olduğu ifade ediliyor.