Şırnak'ta Gabar Dağı eteklerinde bulunan Kumçatı Beldesi’nde ilkbahar aylarında tahine dönüştürlmek üzere ekilen susamın hasadı başladı. Sabah erken saatlerde susam tarlalarının yolunu tutan vatandaşlar oraklarla susamı biçiyor. Susam bitkileri oraklarla biçildikten sonra güneşin altında kurumaya bırakılıyor. Yaklaşık 20 gün süren bu işlemin ardından susam tanelerinin bitkiden ayrıştırılma süreci başlıyor. Sopalarla ayrıştırılan susam taneleri elekten geçirilerek nemlenmeleri sağlanıyor. Daha sonra tuzlu suda bekletilen susamlar kabuklarından ayrılıyor, ardından taş fırınlarda kavruluyor. Son olarak, su değirmenlerinde öğütülüp tahine dönüştürülüyor.
Susam Hasadı: Bir Emek İşi
Susam hasadını gerçekleştiren vatandaşlar, yıllardır susam ekimi ve hasadıyla meşgul olduklarını belirtti. Vatandaşlar, ekim işleminin Mayıs ayında başladığını ve sonbahar mevsimine kadar tarlaları suladıklarını söyledi. Daha sonra bu mevsimde oraklarla biçim yaparak, susamları kümeler halinde güneşte kurumaya bıraktıklarını anlattı. Kabuklarından ayırdıktan sonra susam tanelerini tahin değirmenine götürerek öğüttüklerini ve tahine dönüştürdüklerini ifade etti. Vatandaşlar, susam işinin oldukça zahmetli olduğuna dikkat çekerek, "Son 4 gün boyunca sadece biçim işiyle uğraşıyoruz. Sonra 2 gün boyunca kümeler hazırlıyoruz. Şu anda eleme işlemiyle meşgulüz ve son 6-7 gündür bu işin içindeyiz. Bazı susamları satıyoruz, bazılarını ise tahin yaparak satışa sunuyoruz. Susam işinde en çok kadınlar yoruluyor, neredeyse her aşamasında kadın emeği bulunuyor" dedi.
Kadınların Önemli Rolü
Vatandaşlar kadınların susam hasadında yoğun bir emek harcadığını belirtti. Kumçatılı kadınlar ise; "Kendimizi bildik bileli susam işiyle uğraşıyoruz. Bu iş oldukça zorlayıcı. Kadınlar susamları biçiyor, eleme işini yapıyor, tahine dönüştürüyor, kabuklarından ayırıyor ve kurutuyorlar. Daha sonra susamları değirmene götürüyoruz. Erkekler sadece biçim işlemi ve sulama aşamasında yardımcı oluyorlar. Sonbaharın sonuna kadar bu şekilde çalışmaya devam ediyoruz" dedi.
Susamın sağlığa faydaları oldukça geniştir. İşte susamın sağlık açısından sunduğu faydalar hakkında daha fazla bilgi:
Yüksek Kaliteli Protein Kaynağı: Susam yüksek kaliteli protein içerir. Bu protein, kasların korunmasına ve gelişmesine yardımcı olur.
Magnezyum İçeriği: Susam, magnezyum mineralini içerir. Bu mineral, kan basıncını düşürmeye yardımcı olabilir.
Diyabet Kontrolü: Yapılan çalışmalar susam yağının diyabeti önleyebildiğini ve diyabet hastalarında plazma glikozunu düzenlemeye yardımcı olduğunu göstermektedir.
Fitosteroller ve Kolesterol: Susam, kolesterol üretimini engelleyen fitosteroller içerir. Bu, kalp sağlığına olumlu katkıda bulunabilir.
Yüksek Lif İçeriği: Susam, yüksek lif içeriği sayesinde bağırsak fonksiyonlarının düzenlenmesine yardımcı olabilir.
Çinko İçeriği: Susam yüksek oranda çinko içerir. Bu özellik, kolajen üretimine destek olur ve cilde elastikiyet kazandırır. Ayrıca, hasar gören hücreleri ve vücut dokularını onarmaya yardımcı olabilir.
Cilt Kanseri Riskini Azaltma: Susam yağı düzenli kullanıldığında cilt kanseri riskini azaltabilir.
Kalp Sağlığı: Sesamol adı verilen antioksidan ve iltihap karşıtı bileşik sayesinde susam, aterosklerotik lezyonları önleyerek kalp sağlığına fayda sağlayabilir.
Stres Giderici: Susam, kalsiyum ve magnezyum gibi stres giderici mineralleri içerir. Ayrıca sakinleştirici vitaminler de barındırır. Bu sayede ruh halini iyileştirir, ağrıları azaltır ve derin bir uyku çekmenize yardımcı olur.
Demir Kaynağı: Siyah susam demir bakımından zengindir. Halsizlik ve kansızlık sorunu yaşayanlar için siyah susam önerilir.
Eklem, Kemik ve Kan Damarlarına Destek: Susam, eklem, kemik ve kan damarlarının güçlenmesine katkıda bulunabilir.
Karaciğer Sağlığı: Sağlıklı karaciğer fonksiyonunun sürdürülmesine yardımcı olur ve alkolün olumsuz etkilerini azaltabilir.
Kemik Mineral Yoğunluğunu Artırma: Bir avuç susam, bir bardak sütten daha fazla kalsiyum içerir ve yüksek çinko içeriği ile kemik mineral yoğunluğunu artırabilir. Düzenli olarak susam tüketimi yaşlı bireylerde kemik erimesini (osteoporoz) önlemeye yardımcı olabilir.
Cilt ve Saç Sağlığı: Susam, cilt parlaklığı ve saç uzaması için gerekli olan kompleks B vitaminlerini içerir.
Sonuç olarak, susamın besleyici özellikleri saymakla bitmez. Sağlıklı bir yaşam tarzı için susamı beslenmenize dahil etmek önemlidir.