Şırnak’ta O Bölge ‘1. Derece Arkeolojik Sit Alanı’ Olarak Koruma Altına Alındı

Kültür ve Turizm Bakanlığı Mardin Kültür Varlıkları Koruma Bölge Kurulu, Şırnak’ın İdil ilçesi, Hendek Köyü sınırları içerisinde bulunan ve herhangi bir sit alanı içerisinde kalmayan arkeolojik alanların korunmasına yönelik önemli bir karar aldı. 28.04.2025 tarih ve 2025-79 karar numarasıyla alınan bu karar, bölgedeki kültürel mirasın korunması adına atılmış büyük bir adım.

Kurul kararı, Şırnak Valiliği, Petrol İşleri Genel Müdürlüğü, Tapu Kadastro Müdürlüğü, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ve Mardin Kültür Varlıkları Koruma Bölge Kurulu'nun ilgili yazıları ve raporları ışığında alındı. Hazırlanan raporlarda (fotoğraf, tescil fişi vb.) ve komisyon üyelerinin bilgi, belge ve incelemeleri doğrultusunda söz konusu alanların tespiti yapıldı.

Sit Alanı İlan Edilen Bölgeler:

Şırnak’ın İdil ilçesi, Hendek Köyü sınırları içerisinde bulunan, karar eki sit haritasında belirtilen parsellerle birlikte 24.02.2025 tarih ve 2863 sayılı Kanun'un 6. Maddesi ile Korunması Gerekli Taşınmaz Kültür ve Tabiat Varlıkları ile Sitler ve Tescilli Hakkında Yönetmeliği'nin 4. Maddesinde belirtilen "Korunması Gerekli Taşınmaz Kültür Varlığı" niteliklerini gösterdiğinden, anılan Kanun'un "Tespit ve Tescil başlıklı" 2. Maddesi kapsamında sınırları 1. (Birinci) Derece Arkeolojik Sit Alanı olarak tescillendi.

Alanın Niteliği ve Koruma Tedbirleri:

Söz konusu alan, 13.03.2012 tarih ve 28232 Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren "Korunması Gerekli Taşınmaz Kültür Varlıkları ve Sitlerin Tespit ve Tescili Hakkında Yönetmelik" gereği ilgili Tapu Müdürlüğüne Şırnak ili, İdil ilçesi, Hendek Köyü sınırları içerisinde yer alan, Maliye Hazinesine ve özel mülkiyete ait, karar eki sit haritasında belirtilen tapu bilgileriyle beyanlar penceresine; "1. (Birinci) Derece Arkeolojik Sit Alanıdır" şerhinin, ifade edildiği şekliyle bırakılmasına ve işlem sonucuna ilişkin bilgi belgelerin Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğüne iletilmesine karar verildi.

Hendek Tepe Yerleşimi sit sınırları içerisinde tahribat ve kaçak kazıların önlenmesi amacıyla aşağıdaki tedbirlerin ilgili birimlerce alınmasına karar verildi:

-Koruma bölgesinde bilimsel çalışmalar dışında hiçbir uygulama yapılamayacak.

-Tüm ruhsatlandırma, sondaj ve kazı çalışmaları bu kurulun izni ve denetimi altında yapılacak.

-Yeni tarımsal alan açılmasına izin verilmeyecek.

-Erozyon ve tahribatı önlemek için gerekli tedbirler alınacak.

-Tüm toprak alım-satım işlemleri kurulun iznine tabi olacak.

-İnşaat, imar ve benzeri faaliyetler kesinlikle yasaklanacak.

-Toprak, kum, vb. hammaddelerin çıkarılmasına izin verilmeyecek.

-Altyapı çalışmaları kurulun izniyle yapılacak

-Ruhsatsız kazı, define arama ve her türlü yasa dışı faaliyetler engellenecek.

-Taşınmaz kültür varlıklarının mahiyetine tesir etmeyecek şekilde ilgili koruma kurulundan izin almak koşuluyla birleştirme (tevhit) ve ayırma (ifraz) yapılabileceği belirtildi.

Bu karar ile Şırnak'ın zengin kültürel mirasının gelecek nesillere aktarılması için önemli bir adım atılmış oldu.