Tütün Endüstrisinin Hedefinde Gençler Var! Gençleri Hedef Alan Büyük Tehlike: Elektronik Sigara

Yeşilay Şırnak Şube Başkanı Mahsun Çağın, 31 Mayıs Dünya Tütünsüz Günü nedeniyle önemli açıklamalarda bulundu. Başkan Çağın, tütün endüstrisinin gençleri hedef alarak gelecekte ciddi sağlık sorunlarına neden olabilecek bir tehdidi vurguladı. 2022 yılı verilerine göre dünya genelinde 13-15 yaş arası en az 37 milyon genç tütün kullanıyor ve bu durum endişe verici bir boyuta ulaşmış durumda.

Tütün Endüstrisinin Gençleri Hedef Alması

Yeşilay, bu yıl “çocukları tütün endüstrisinin tehdidinden korumak” temasıyla gerçekleştirilen 31 Mayıs Dünya Tütünsüz Günü’nde, tütün endüstrisinin milyonlarca genci hedef almaya devam ettiğini belirtti. Elektronik sigara ve nikotin kesecikleri gibi ürünlerin gençler arasında giderek daha popüler hâle gelmesi, tütün kullanımının gençler arasında hızla yayılmasına yol açıyor. Bu ürünler, gençlerin sağlığını ciddi şekilde tehdit ediyor ve bağımlılık riskini artırıyor.

Erken Yaşta Tütün Kullanımının Riskleri

Erken yaşta başlayan tütün kullanımı, bağımlılık riskini ciddi oranda artırıyor. Dünya Sağlık Örgütü’nün 44 ülkede gerçekleştirdiği Okul Çağındaki Çocuklarda Sağlık Davranışı (HBSC) Araştırması’na göre, ergenlerin %18’i hayatında en az bir kez elektronik sigara kullanmıştır ve %10'u bunu son 30 gün içinde kullanmıştır. Elektronik sigara kullanımı, hem kız hem de erkek çocuklar arasında tüm ülkelerde ve bölgelerde önemli ölçüde artış göstermektedir.

Araştırmalar, ergenlik yıllarında yüksek riskli davranışlarda bulunmanın, yetişkin davranışlarını şekillendirebileceğini ve erken yaşta bağımlılık yapıcı maddelerin kullanımının daha yüksek bağımlılık riskiyle bağlantılı olduğunu göstermektedir.

Tütün Endüstrisinin Stratejileri

Tütün endüstrisi, gençlere ulaşabilmek adına uzun vadede küresel bir strateji uygulamakta ve bu stratejilerini hedef aldığı bölgedeki sosyal, ekonomik ve hukuki duruma göre uyarlamaktadır. Ürünlerinin uygun fiyatlı ve satın alınabilir olmasını sağlamak için esnek düzenlemeler yapmaktadır. Ayrıca, "zararsız" olduğu iddia edilen yeni ürünler geliştirmekte ve kullanımı teşvik eden bir ortam oluşturmaya çalışmaktadır.

Tütün Kullanımının Sağlık Üzerindeki Etkileri

Yeşilay, tütün kullanımının birçok hastalığın önde gelen nedeni olduğuna dikkat çekmektedir. Kanser, kalp krizi, felç ve kronik obstrüktif akciğer hastalığı gibi solunum yolu hastalıkları, tütün kullanımının neden olduğu ciddi sağlık sorunları arasında yer almaktadır.

Ekonomik Kalkınma ve İş Birliği Örgütü (OECD) 2023 yılı bir Bakışta Sağlık Raporuna göre, hamilelik sırasında sigara kullanımı düşük doğum ve erken doğum riskini artırmaktadır. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), tütün kullanımının dünyada her yıl 8 milyon insanın ölümüne neden olduğunu ve bu ölümlerin 1,2 milyonunun pasif içicilikten kaynaklandığını belirtmektedir.

Gençler Arasında Elektronik Sigara Kullanımı

OECD ülkeleri genelinde, 2021 yılında 15 yaş ve üzeri kişilerin %15,9'unun her gün dumanlı tütün ürünü kullandığı ifade edilmektedir. Fransa ve Türkiye'de sigara kullanım oranlarının %25'in üzerinde olduğu vurgulanmaktadır. Aynı araştırma, tütün endüstrisinin ergen ve gençlere hitap eden ürünler geliştirdiğini ve çeşitli reklam ve tanıtım taktikleri kullanarak sosyal medya ve yayın platformları aracılığıyla geniş kitlelere ulaştığını göstermektedir.

Tütün Endüstrisinin Ekonomik ve Çevresel Etkileri

Tütün endüstrisinin gençleri hedefleyen faaliyetleri sadece halk sağlığını tehlikeye atmakla kalmıyor, aynı zamanda ekonomik sıkıntılara ve çevresel tehlikelere de yol açıyor. Endüstrinin ana hedefi, gelirlerini artırabilmek için aldatıcı uygulamalarla halk sağlığı politikalarını baltalamak ve bağımlılığı sürdürmektir.

Gençleri Tütün Tehdidinden Koruma

Yeşilay, bu doğrultuda, devletlerin kanıta dayalı politika oluşturmaya öncelik vermelerinin ve gençleri tütün endüstrisinin zararlı uygulamalarından korumak adına sıkı düzenlemeler yapmaları için Dünya Sağlık Örgütü gibi uluslararası örgütlerin kamu ve sivil toplumla iş birliği kurmasının önemine dikkat çekmektedir. Avustralya’da kısa süre önce tek kullanımlık elektronik sigaraların yasaklanması ve elektronik sigara tatları ve renklerine kısıtlamalar getirilmesi, bu konuda atılmış önemli adımlardandır.

Yeşilay'ın Rolü ve Çalışmaları

1920 yılında kurulan ve dünyanın önde gelen sivil toplum kuruluşlarından biri olan Yeşilay, insan onurunu ve saygınlığını temel alarak tüm toplumu zararlı alışkanlıklardan korumak için çalışmaktadır. Yeşilay, alkol bağımlılığıyla mücadele hedefiyle kurulmuş ve zamanla tütün, madde, kumar ve teknoloji bağımlılığıyla mücadele alanlarını da bünyesine katmıştır.

Türkiye genelinde 120 Yeşilay şubesi ve dünya genelinde 97 ülke Yeşilayı bulunmaktadır. 2015 yılında kurulan Yeşilay Danışmanlık Merkezleri (YEDAM), bağımlı bireylere ve yakınlarına ücretsiz ayaktan psikososyal destek hizmeti vermektedir. Türkiye’nin 81 ili ve KKTC’de olmak üzere toplam 107 YEDAM bulunmaktadır. Yeşilay, toplumu bağımlılıklardan korumak ve bilinçlendirmek için çalışmalar yapmaktadır ve 1934 yılından bu yana “Kamuya Yararlı Cemiyetler” arasında yer almaktadır.