1914’te İlçe Olan Şırnak’ın Yıllar İçindeki Değişimi

Şırnak'ın geçmişine ışık tutan tarihi bir fotoğraf gün yüzüne çıktı. 1949 yılına ait kare, kentin o dönemki geleneksel mimarisini gözler önüne seriyor.

Şırnak ili tarihsel olarak çok eski bir geçmişe sahiptir. Şırnak Evliya Çelebi'nin 17. yüzyılda yazdığı 'Seyahatname' ve tarihi rivayetlere göre Nuh Tufanı öncesine dayanır. Bu rivayetlere göre Cizre, tufandan sonra ikinci kez Hz. Nuh (AS) ve oğulları tarafından inşa edilirken Cizre'nin kızgın sıcağından korunmak için, Şırnak yazlık ve yaylak olarak inşa edilmiştir.

Şırnak, Nuh'un Gemisi kalıntılarının olduğu öne sürülen Cudi Dağı'nın Kuzeyinde Şehr-i Nuh adıyla​ kurulmuş, önceleri Şerneh, daha sonraki yıllarda ise Şırnak adını almıştır. Şırnak ili tarihte bir çok önemli devletin başkentini kendi topraklarında barındırmıştır. Birinci Babil devletinin başkenti BABİL(Kebeli Köyü) Cizre sınırları içindedir. Aynı zamanda Guti (GUDİ) imparatorluğunun başkenti olan BAJARKARD Silopi ilçesi topraklarındadır.

Şırnak; Guti, Babil, Med, Asur, Pers, Sasani, Emevi, Abbasi, Selçuklular ve Osmanlılar dönemlerinde Cizre'ye bağlı bir yerleşim birimi iken 23 Temmuz 1914 yılında ilçe olmuş ve Siirt iline bağlanmıştır. Bu konumu 1990 yılına kadar sürmüştür. 18.05.1990 tarih ve 20522 tarihli Resmi Gazetede yayınlanan 16.05.1990 tarih ve 3647 sayılı yasa ile il statüsüne kavuşmuştur.

1949’DAN 2025’E ŞIRNAK

Şırnak 1949 yılında ilçe, 1990 yılında il statüsüne kavuşmuştur. 1949’dan 2025’e kadar 2 defa büyük yıkıma uğramıştır. Şırnak 18 Ağustos 1992’de yaşanan çatışmalı ortam nedeniyle yıkıma uğramış ve Şırnaklıların büyük bir bölümü şehri terk etmek zorunda kalmıştır. 14 Mart 2016 yılında ise 8 ay süren sokağa çıkma yasağında şehrin yüzde 65’i yıkıldı.

Toki tarafından yapılan yeni konutlarla modern bir görünüm kazandı.

1949 yılına ile fotoğraflarda yer alan evler, dağlık ve engebeli araziye uyum sağlayacak şekilde yamaçlara sıralanmış, düz çatılı toprak yapılar olarak dikkat çekiyor. Bu mimari tarzın, bölgenin iklim koşulları, topoğrafyası ve sosyal yaşamıyla şekillendiği belirtiliyor.

Ortaya çıkan bu kare, Şırnak’ın geçmişten bugüne geçirdiği dönüşümü yansıtan önemli belgelerden biri olarak değerlendiriliyor.